Odpowiedź na to pytanie jest prosta – ponieważ warto. Wczesne przygotowanie pozwala zminimalizować napięcie i ułatwić pracę w intensywnym okresie jesiennym. Każda jednostka samorządu terytorialnego zobowiązana jest do posiadania uchwały określającej tryb prac nad projektem uchwały budżetowej. Obowiązek ten został wprowadzony ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Wcześniejsze regulacje – zarówno ustawa z 1998 r., jak i ta z 2004 r. – nie zawierały analogicznych postanowień.
W związku z wejściem w życie nowej ustawy, wszystkie jednostki samorządu terytorialnego przyjęły w 2010 r. uchwały określające tryb prac nad projektem uchwały budżetowej. W wielu z nich obowiązują one do dziś. Zdarza się, że skarbnicy zapominają, iż dokumenty te zawierają szereg obligatoryjnych postanowień, których należy bezwzględnie przestrzegać. Niedopełnienie obowiązków wynikających z art. 238 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych oraz z treści uchwały w sprawie trybu prac nad projektem budżetu jest jedną z najczęściej wskazywanych nieprawidłowości w opiniach regionalnych izb obrachunkowych dotyczących projektów uchwał budżetowych.
Art. 234 Ustawy o finansach publicznych stanowi, że uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej określa w szczególności: 1) wymaganą szczegółowość projektu budżetu jednostki samorządu terytorialnego; 2) terminy obowiązujące w toku prac nad projektem uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego; 3) wymogi dotyczące uzasadnienia i materiały informacyjne, które zarząd przedłoży organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wraz z projektem uchwały budżetowej.
Choć zapisy ustawowe wydają się jednoznaczne, w praktyce istnieją rozbieżności interpretacyjne – zwłaszcza w zakresie rozumienia „terminu rozpoczęcia trybu prac nad projektem budżetu”. Obecnie można wskazać istnienie dwóch odmiennych linii orzeczniczych w tym zakresie.
Nie budzi wątpliwości, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego musi określić szczegółowość projektu budżetu. Należy pamiętać, że ustawa o finansach publicznych określa jedynie minimalny poziom szczegółowości, natomiast wszelkie rozszerzenia muszą zostać sprecyzowane w tzw. uchwale trybowej. Warto przy tym mieć na uwadze § 137 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej, zgodnie z którym w uchwałach i zarządzeniach nie należy powielać przepisów ustaw ani innych aktów normatywnych.
W niektórych województwach – m.in. mazowieckim, podkarpackim oraz warmińsko-mazurskim – regionalne izby obrachunkowe kwestionują zapisy dotyczące czynności podejmowanych przed formalnym przedłożeniem projektu uchwały budżetowej organowi stanowiącemu. Tymczasem w innych regionach, takich jak województwo wielkopolskie czy lubuskie, nie zgłasza się w tym zakresie zastrzeżeń. Przed przystąpieniem do zmiany uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej warto więc zasięgnąć informacji, która linia orzecznicza dominuje w danym województwie i jaką interpretację preferuje właściwy organ nadzoru.
Uchwała powinna także precyzować treść oraz formę uzasadnienia i materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi uchwały budżetowej. Warto zadbać, by materiały te nie tylko spełniały wymogi formalne, lecz także wnosiły wartość merytoryczną i nie generowały nadmiernego obciążenia pracą. Zarówno uzasadnienie, jak i materiały informacyjne powinny w klarowny sposób prezentować założenia projektu budżetu i pozostawać z nim w pełnej zgodności.
Zapraszamy na webinar „Budżet zaczyna się od trybu – pomyśl o tym już w czerwcu!”. Jesień to czas intensywnych prac budżetowych, w którym trudno o przestrzeń na wprowadzanie zmian. Dlatego właśnie teraz, u progu lata, jest najlepszy moment, aby przyjrzeć się obowiązującym przepisom i uniknąć ograniczeń w przyszłości.
W Publink w prosty sposób mówimy o sprawach złożonych – przekonaj się o tym już 18 czerwca o godzinie 10:00.
Serdecznie zapraszamy!