XI Akademia Publink już za nami. Zebraliśmy dla Was wybrane zagadnienia z Q&A oraz udostępniamy nagranie trzeciej części Akademii. Tematy są szczególnie ważne w najbliższych dniach — trzymamy kciuki za Wasze projekty!
Tak. Zmiany uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej są możliwe w dowolnym momencie roku budżetowego. Żadne przepisy nie ograniczają terminu, w którym organ stanowiący może podjąć nową uchwałę lub znowelizować obowiązującą.
Kluczowe jest jednak jedno: jasne i precyzyjne określenie daty wejścia w życie uchwały. To właśnie ten zapis decyduje, od kiedy nowe zasady mają zastosowanie i według jakiego trybu należy prowadzić dalsze prace nad budżetem.
W praktyce warto zadbać o to, by zmiany nie wprowadzały chaosu organizacyjnego – szczególnie jeśli dotyczą bieżącego roku. Dlatego wszelkie aktualizacje dobrze jest planować z wyprzedzeniem i uwzględnieniem harmonogramu prac nad budżetem.
W teorii, tak jak wyżej wspomniano, nie ma przeszkód, aby zaktualizować taką uchwałę w dowolnym momencie roku. Warto jednak pamiętać, że mamy dwie linie orzecznicze wskazujące na różne terminy i obowiązki, jakie mogą być zawarte w ww. uchwale.
Zdecydowanie tak. Należy przy tym przytoczyć art. 14 ust. 14 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa: państwowe jednostki budżetowe i jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki, o których mowa w ust. 1, w ramach planu finansowego tego rachunku.
Warto przy tym zaznaczyć, że ustawą z dnia 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, uchylono z dniem 30 września br. art. 31a i 31b ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, co oznacza, że ze środków „alkoholowych” nie można już finansować wydatków na Pomoc obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium RP w związku z konfliktem zbrojnym. Nie było to częstą praktyką w samorządach, ale zdarzały się jednostki, które z tej możliwości korzystały.
Ponadto, odsetki od zgromadzonych środków z Funduszu Pomocy nie mogą być przeznaczane na realizację zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy bezpośrednio przez jednostki sektora finansów publicznych. JST, które otrzymują środki z Funduszu powinny dokonywać zwrotu odsetek od zgromadzonych środków z Funduszu bezpośrednio na wydzielony rachunek prowadzony w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Tak – można je zamieścić. Art. 111 ustawy z 12.03.2022 r. pozwala organowi stanowiącemu upoważnić wójta/burmistrza/prezydenta (lub zarząd powiatu/województwa) m.in. do: wprowadzania zmian w planie dochodów i wydatków (w tym nawet dokonywania przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej), wykonywania czynności z art. 258 ust. 1 pkt 2–3 ufp oraz zmian w WPF i planie wydatków związanych z nowymi inwestycjami, o ile nie pogorszą wyniku budżetu. Upoważnienie warto sformułować precyzyjnie i adekwatnie do bieżących potrzeb, pamiętając, aby wskazać odpowiedni przepis w podstawie prawnej uchwały.
Środki z opłat i kar za korzystanie z ochrony środowiska są środkami znaczonymi, podlegającymi szczególnym zasadom wykonywania budżetu wynikającymi z ustawy Prawo ochrony środowiska. Ich rozliczenie będzie możliwe po sporządzeniu sprawozdań budżetowych i w przypadku nadwyżki dochodów nad wydatkami, powinno to mieć swoje odzwierciedlenie w księgach rachunkowych i bilansie jednostki.
Co do zasady, dochody powinny bilansować się z wydatkami, a w przypadku wykonania wyższych dochodów aniżeli wydatki, należy je wprowadzić do budżetu w kolejnym roku w odpowiedniej klasyfikacji budżetowej, to jest § 905 Przychody jst z niewykorzystanych środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu, wynikających z rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach.
W przypadku, gdy rada gminy podjęła uchwałę w sprawie opłat za korzystanie z przystanków autobusowych na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, w budżecie należy zaplanować dochody z tego tytułu i wydatki nimi finansowane. Nie jest to jednak jednoznaczne z koniecznością utworzenia dodatkowego załącznika do uchwały. W mojej ocenie, jeśli w części normatywnej uchwały zostaną odpowiednio wyszczególnione te dochody i wydatki, to będzie to wystarczające. W praktyce jednak, utworzenie załącznika może sprzyjać przejrzystości uchwały budżetowej i stąd niektóre Regionalne Izby Obrachunkowe mogą zalecać ich tworzenie.
Wydatki z „alkoholówki” mogą być wyższe niż suma dochodów i przychodów, ale nie mogą być niższe. Przepisy nie przewidują konieczności podejmowania odrębnej uchwały w przypadku ponoszenia wyższych wydatków na przeciwdziałanie alkoholizmowi i narkomanii. Gdyby suma dochodów i przychodów z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych była wyższa niż wydatki, to świadczyłoby, że są one przeznaczane na inne cele aniżeli przewidziano w ustawie, co jest niedopuszczalne i na pewno wzbudziłoby reakcję ze strony RIO.
Rozdział ten obejmuje dochody i wydatki związane z realizacją zadań z zakresu geodezji i kartografii na potrzeby organów administracji geodezyjnej i kartograficznej, zlecane do wykonania podmiotom zewnętrznym i dotyczące modernizacji lub aktualizacji prowadzonych przez organy baz danych oraz ich dostosowania do obowiązujących przepisów prawa. W związku z powyższym ten rozdział będzie dotyczył powiatów i miast na prawach powiatu. Raczej nie będzie stosowany w budżetach gmin.
Zapraszam do zapoznania się z nagraniem z naszego webinaru. W trzeci dzień Akademii Publink razem z Marzeną Ossowską odpowiadałyśmy na pytania, które przysłali do nas Skarbnicy. Była również ciekawa prelekcja Pani dr Katarzyny Markowskiej-Regulskiej na temat zdrowia i odporności w tym trudnym projektowym czasie. Wiedza dostępna na wyciągnięcie ręki.