Blog Publink - odpowiedzi, wskazówki, wzory dokumentów dla JST

Q&A z webinaru 23.04.2025 r. - część 2

Autor: Jakub Zieliński | 05 maja 2025 r.

Kto pyta nie błądzi

Na środowym webinarze (23 kwietnia br.) padło z Waszej strony wiele trafnych pytań związanych z istotą zarządzania długiem oraz procedurą restrukturyzacji długu. Poniżej przedstawiamy opracowanie najistotniejszych kwestii, o które pytaliście na ostatnim spotkaniu.

1. O jakich formalnościach należy pamiętać przy restrukturyzacji zadłużenia JST, czyli przy wcześniejszej spłacie długu przypadającego do spłaty po roku budżetowym?

  • zaplanuj oddzielne upoważnienie w uchwale budżetowej do zaciągania zobowiązań na wcześniejszą spłatę długu przypadającego do spłaty po roku budżetowym oraz oddzielny limit zobowiązań w uchwale budżetowej;
  • zastosuj dedykowany paragraf w planie przychodów budżetu - paragraf 907 Przychody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów oraz wyemitowanych papierów wartościowych na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
  • zaplanuj w odpowiedniej podziałce klasyfikacji rozchody budżetu związane z restrukturyzacją - paragraf 965 Wcześniejsza spłata istniejącego długu jednostek samorządu terytorialnego;
  • przygotuj projekt uchwały w sprawie zaciągnięcia kredytu / emisji obligacji, jeśli restrukturyzujesz stary dług nowym długiem;
  • pamiętaj o opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej.

2. Jaka może być maksymalna karencja wykupu obligacji komunalnych?

Przy planowaniu wykupów obligacji komunalnych należy przyjąć taki harmonogram, aby był on bezpieczny dla JST. Na rynku często obserwujemy karencje 10 - 12 letnie, które są akceptowane przez instytucje finansujące. Warto brać także pod uwagę ostateczny moment wykupu obligacji, gdzie w naszej ocenie za krańcowy przyjmuje się rok 2043 (zaplanowanie odleglejszego horyzontu jest oczywiście możliwe, ale może wiązać się z mniejszym zainteresowaniem banków udzieleniem takiego finansowania).

3. Czy zaciągnięcie pożyczki przez JST wymaga przeprowadzenia postępowania w trybie zamówień publicznych? 

Pożyczki zaciągane przez jednostki samorządu terytorialnego są w większości przypadków wyłączone spod obowiązku stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (PZP). Zgodnie z przepisami, procedurą zamówień publicznych objęte są kredyty udzielane przez banki w ramach limitów zobowiązań określonych w uchwale budżetowej. Na ten moment trwają prace legislacyjne, które mają spowodować objęcie pożyczek prawem zamówień publicznych w niedalekiej przyszłości. Zmiana procedowana jest w art. 24 projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego.

4. Czy wymagana jest opinia Regionalnej Izby Obrachunkowej w przypadku wydłużenia okresu spłaty kredytu oraz zmniejszenia rat w poszczególnych latach?

Formalnie, wydłużenie okresu spłaty kredytu poza okres wynikający ze specyfikacji warunków zamówienia publicznego  może być potraktowane jako złamanie przepisów prawa wynikających z PZP (zmiana istotnych warunków zamówienia publicznego). Stąd bezpieczniejszym rozwiązaniem będzie wcześniejsza spłata zaciągniętego długu nowym zobowiązaniem i dostosowanie spłat nowego zobowiązania do naszych możliwości budżetu. Oczywiście, konieczne będzie wystąpienie z wnioskiem do Regionalnej Izby Obrachunkowej o wydanie opinii o możliwości spłaty zobowiązania. 

5. Czy mogę skorzystać z wyłączenia w przypadku spłaty wcześniej zaciągniętego zobowiązania JST wolnymi środkami (pochodzącymi z roku poprzedniego)? 

Tak, można korzystać z wyłączenia z limitu spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego w przypadku, gdy spłata dotyczy wcześniej zaciągniętego zobowiązania i jest realizowana z wolnych środków pochodzących z lat ubiegłych. Wolne środki muszą pochodzić z lat ubiegłych i być formalnie potwierdzone w sprawozdaniu Rb-NDS. Należy pamiętać, aby w zapisach w uchwale budżetowej jasno wskazać, iż źródłem wcześniejszej spłaty są właśnie wolne środki (art. 243 ust. 3b ustawy o finansach publicznych).

6. Czy można zrobić restrukturyzację tylko jednego kredytu w którym mamy wysoką marżę?

Tak, mamy dowolność w wytypowaniu zobowiązań do restrukturyzacji, O ile umowa z instytucją finansującą dopuszcza możliwość wcześniejszej spłaty zobowiązania, może ono zostać zrestrukturyzowane.